شاخص قدرت نسبی یا Relative Strength Index (RSI) یک اندیکاتور حرکتی است که در تحلیل تکنیکال استفاده می شود. RSI سرعت و بزرگی تغییرات اخیر قیمت را به منظور ارزیابی وضعیت اشباع آن، اندازه گیری می کند.

RSI به عنوان یک نوسانگر (گراف خطی) در مقیاس صفر تا 100 نمایش داده می شود. این اندیکاتور توسط J. Welles Wilder Jr. توسعه یافته و در کتاب اصلی خود در سال 1978، به نام ” مفاهیم جدید در سیستم های تجاری فنی ” معرفی شده است.

RSI می تواند چیزی بیش از اشباع قیمت را نمایش دهد، به صورتی که می تواند نشان دهنده وضعیتی باشد که ممکن است برای تغییر روند یا عقب نشینی اصلاحی قیمت آماده شوند. می تواند زمان خرید و فروش را نیز مشخص کند. به طور سنتی، RSI 70 یا بالاتر نشان دهنده وضعیت اشباع خرید است و مقدار 30 یا کمتر نشان دهنده اشباع فروش است.

شاخص قدرت نسبی (RSI) چگونه کار می کند؟

به عنوان یک شاخص حرکت، شاخص قدرت نسبی قدرت RSI یک نمودار را در روزهایی که قیمت ها بالا می رود با قدرت آن در روزهایی قیمت رو به کاهش است مقایسه می کند. ربط دادن نتیجه این مقایسه به عملکرد قیمت می تواند به معامله گران ایده ای درباره نحوه عملکرد یک نمودار بدهد. RSI که در ارتباط با سایر اندیکاتورهای فنی استفاده می شود، می تواند به معامله گران کمک کند تا تصمیمات معاملاتی بهتری را اتخاذ کنند.

چرا شاخص قدرت نسبی RSI مهم است؟

• معامله گران می توانند از RSI برای پیش بینی رفتار قیمت استفاده کنند.
• می تواند به معامله گران کمک کند تا روندها و تغییر روندها را تأیید کنند.
• میتواند وضعیت اشباع خرید یا فروش را مشخص کند.
• می تواند سیگنال های خرید و فروش را به معامله گران کوتاه مدت ارائه دهد.
• این اندیکاتور تکنیکال، می تواند در کنار دیگر اندیکاتور ها تاییدیه ای مناسب برای استراتژی های معاملاتی باشد.

استفاده از RSI در روندها

روند اصلی قیمت برای درک صحیح خوانش های RSI مهم است. به عنوان مثال، تکنسین معروف بازار، کنستانس براون، پیشنهاد کرد که میزان اشباع فروش توسط RSI در یک روند صعودی احتمالاً بسیار بالاتر از 30 است. به همین ترتیب، اشباع خرید در طول یک روند نزولی بسیار کمتر از 70 است.

در طول یک روند نزولی، RSI به عدد 50 بیشتر نزدیک میشود تا عدد 70 بنابراین معامله‌گران می‌توانند این موضوع را به‌عنوان نشانه‌ای مطمئن‌ از شرایط نزولی بازار درنظر بگیرند.

بسیاری از معامله گران و سرمایگذاران برای شناسایی بهتر یک روند، یک خط روند افقی بین سطوح 30 و 70 ایجاد میکنند. اما باید در نظر داشت که شاخص قدرت نسبی RSI در بازارهای رنج نسبت به روندها قابل اعتمادتر است. در واقع، اکثر معامله گران می دانند که سیگنال های داده شده توسط RSI در روندهای صعودی یا نزولی قوی اغلب می تواند نادرست باشد.

اشباع خرید و فروش

به طور کلی، زمانی که اندیکاتور RSI از مقدار 30 عبور کند، یک علامت صعودی و زمانی که از 70 عبور کند، یک علامت نزولی است. به عبارت دیگر، می توان تفسیر کرد که مقادیر 70 یا بالاتر نشان می دهد که یک نمودار اشباع خرید شده است. ممکن است قیمت برای تغییر روند یا حرکت اصلاحی آماده شود. همچنین مقدار 30 یا کمتر نشان دهنده شرایط اشباع فروش است.

لازم به ذکر است که میتوانید با توجه به استراتژی معاملاتی خود، مقدار 70 و 30 را به 80 و 20 و یا حتی اعداد دیگر تغییر دهید.

اشباع خرید به شرایطی اطلاق می شود که نمودار در سطح قیمتی بالاتر از ارزش واقعی (یا ذاتی) آن معامله می شود. این بدان معناست که طبق گفته متخصصان تحلیل تکنیکال یا تحلیل بنیادی، قیمت آن بالاتر از جایی است که باید باشد. معامله‌گرانی که نشانه‌هایی از خرید بیش از حد را مشاهده می‌کنند، ممکن است انتظار اصلاح قیمت یا تغییر روند را داشته باشند. بنابراین، آنها ممکن است آن نماد را بفروشند.

از طرف دیگر وضعیت اشباع فروش نیز اتفاق می افتد. در این صورت نماد مورد نظر با قیمتی کمتر از میزان واقعی معامله میشود. معامله گرانی که دقیقاً چنین نشانه ای را دنبال می کنند ممکن است انتظار اصلاح قیمت یا تغییر روند را داشته باشند و نماد مورد نظر را خریداری کنند.

همگرایی در شاخص قدرت نسبی RSI

واگرایی RSI زمانی رخ می دهد که قیمت در جهت مخالف RSI حرکت کند. به عبارت دیگر، یک نمودار ممکن است قبل از تغییر قیمت مربوطه، تغییر در حرکت را نشان دهد.

یک واگرایی صعودی زمانی رخ می‌دهد که RSI مقدار فروش بیش از حد را نشان می‌دهد و به دنبال آن یک higher low که با lower low در قیمت ظاهر می‌شود، به وجود می آید. این اتفاق ممکن است نشان‌دهنده افزایش قدرت حرکت صعودی باشد، و عبور قیمت از محدوده اشباع فروش می‌تواند به عنوان سیگنالی برای یک موقعیت خرید استفاده شود. واگرایی نزولی نیز زمانی رخ می دهد که RSI یک اشباع خرید ایجاد می کند و به دنبال آن یک lower high که با higher high روی قیمت ظاهر می شود، به وجود می آید.

همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنید، یک واگرایی صعودی زمانی رخ داد که RSI یک higher low را تشکیل داد، در حالی که در قیمت یک lower low به وجود آمده. این اتفاق میتواند یک سیگنال معتبر باشد. اما زمانی که یک نمودار در یک روند بلندمدت و پایدار قرار دارد، عموما واگرایی ها اتفاق نمی افتند.

استفاده از اشباع فروش یا خرید به شناسایی سیگنال های بالقوه بیشتر کمک می کند.

تفاوت بین RSI و MACD

طرز کار میانگین متحرک واگرایی – همگرایی (MACD)

میانگین متحرک واگرایی – همگرایی (MACD) یکی دیگر از اندیکاتورهای دنبال کننده روند است که رابطه بین دو میانگین متحرک را نشان می دهد. MACD با کم کردن میانگین متحرک نمایی (EMA) 26 دوره ای از میانگین متحرک نمایی (EMA) 12 دوره ای محاسبه می شود. نتیجه این محاسبه، خط MACD است.

سپس یک EMA نه روزه MACD، که خط سیگنال نامیده می شود، در بالای خط MACD رسم می شود. این خط می تواند به عنوان یک محرک برای سیگنال های خرید و فروش عمل کند. معامله گران ممکن است زمانی که MACD از خط سیگنال خود عبور می کند، یک نماد را بخرند و زمانی که MACD از زیر خط سیگنال عبور می کند، آن را بفروشند.

اما RSI

RSI برای نشان دادن اینکه آیا نماد نسبت به قیمت های اخیر در وضعیت اشباع خرید قرار دارد یا فروش، استفاده میشود. از طرفی این اسیلاتور با استفاده از میانگین سود و زیان قیمت در یک دوره زمانی معین محاسبه می شود. دوره زمانی پیش فرض 14 دوره است که مقادیر آن از 0 تا 100 تعیین شده.

MACD رابطه بین دو EMA را اندازه‌گیری می‌کند، در حالی که RSI تغییر قدرت قیمت را با توجه با قله ها و دره ها اخیر قیمت اندازه‌گیری می‌کند. این دو اسیلاتور اغلب با هم استفاده می شوند تا تصویر تکنیکال کامل تری از یک بازار به تحلیلگران ارائه دهند.

این اسیلاتور ها هر دو میزان قدرت یک نماد را اندازه گیری می کنند. با این حال، آنها عوامل و فاکتورهای مختلفی را بررسی می کنند. بنابراین گاهی اوقات نشانه های متناقضی را ارائه می دهند. به عنوان مثال، RSI ممکن است برای یک دوره زمانی ثابت، مقدار بالاتر از 70 را نشان دهد، که نشان دهنده افزایش بیش از حد قیمت در سمت خرید است. در حالی که MACD می تواند نشان دهد که شتاب خرید همچنان برای یک نماد در حال افزایش است. این اندیکاتورها ممکن است با نشان دادن واگرایی از قیمت، تغییر روند آتی را نشان دهند (قیمت همچنان بالاتر می رود در حالی که اندیکاتور پایین تر می شود یا برعکس).

محدودیت های شاخص قدرت نسبی RSI

همان طور که پیش تر اشاره کردیم، RSI حرکت صعودی و نزولی قیمت را بررسی می‌کند و نتایج را در یک نوسان‌گر که در زیر نمودار قیمت قرار دارد، نمایش می‌دهد. مانند بسیاری از اندیکاتورهای تکنیکال، سیگنال‌های آن زمانی قابل اعتماد هستند که با روند بلندمدت مطابقت داشته باشند. لازم به ذکر است که سیگنال های واقعی برگشت قیمت به ندرت نمایان میشوند و تشخیص آنها از سیگنال های کاذب و غلط بسیار دشوار است.

از آنجایی که این شاخص قدرت حرکت را نشان می دهد، زمانی که نمادی دارای شتاب قابل توجهی باشد، می تواند برای مدت طولانی در وضعیت اشبع خرید یا فروش باقی بماند. بنابراین، RSI در یک بازار نوسانی (بازار رنج) که قیمت نماد بین حرکات صعودی و نزولی نوسان میکند، بسیار مفید است.